Twee uur in een opgeblazen ruimtepak

Mijn ruimtepak is klaar. Ik ben afgelopen week naar de fabriek Zvezda OKB geweest om het te testen. Daar moet je als astronaut een halve dag voor uittrekken, want het is een eind rijden door het drukke Russische verkeer en er komt veel bij kijken.
Eerst heb ik alle kleding geïnspecteerd en vervolgens het pak aangetrokken. Ik werd gewogen met het pak en het zwaartepunt werd bepaald. Daarna moest ik in mijn op maat gegoten kuipstoeltje gaan zitten en werd het pak onder druk gebracht om te kijken of het niet lekt en of er nog genoeg bloed naar mijn onderbenen stroomt.
Eerder heb ik het pak al uitgebreid getest in een onderdrukkamer. Ik moest twee uur en vijf minuten in die onaangename positie blijven zitten. Want dat is de maximale tijd voor een noodterugkeer naar de aarde.

Als de druk in de capsule wegvalt, bijvoorbeeld om een brand uit te maken of als gevolg van een lek, wordt het pak opgeblazen. Dat is nog nooit voorgekomen. In 1970 is de druk weggevallen in de Sojoez-11 capsule, maar toen hadden de kosmonauten nog geen ruimtepakken aan. De terugkeer liep fataal voor ze af en daarom dragen wij nu ruimtepakken, een extra veiligheid. We doen dat tijdens de meest risicovolle delen van de vlucht, zoals de start, koppeling, ontkoppeling en de terugkeer. Als alles normaal verloopt, heerst in de capsule de normale druk en is het pak niet opgeblazen. Dat zit een stuk comfortabeler…

Ik heb voor mijn vlucht een compleet nieuw ruimtepak. Mijn pak uit 2004 staat bij Space Expo in Noordwijk. Ik zou het op zich nog wel aan kunnen, maar net als ruimteschepen hebben ook ruimtepakken een uiterste houdbaarheidsdatum. Dat heeft te maken met de materialen die worden gebruikt, bijvoorbeeld de rubbers die de sluitingen luchtdicht moeten afsluiten.
Een nieuw pak dus. Ik heb veel voordeel van mijn ervaringen in 2004. Toen dacht ik nog: de vingers van mijn handschoenen zijn een beetje te kort, maar het zal wel meevallen. Dat heb ik geweten in de Sojoez. Op den duur kun je van die kleine dingen toch flink last krijgen. Op mijn verzoek zijn de vingers van de handschoenen nu ietsje langer gemaakt.

Ik heb ook de G-broek gepast. Dat is een broek die je voor de terugkeer aan moet trekken onder je lange onderbroek en die je strak om je benen rijgt. In de ruimte zweef ik bijna een half jaar lang. Bloed wordt daar niet door de zwaartekracht naar mijn benen getrokken en verdeelt zich anders over mijn lichaam. Er gaat op den duur minder bloed in je vaten circuleren omdat je minder nodig hebt. Ook je bloeddrukreflexen nemen af. Je staat nooit meer op uit bed als het ware.
Terug op aarde moet mijn lichaam weer wennen aan de zwaartekracht. Als ineens al het bloed weer naar mijn benen gaat, kan ik daar last van krijgen. Astronauten kunnen niet lang rechtop staan zonder flauw te vallen.
Vandaar dit korset dat de overgang naar de aardse zwaartekracht iets aangenamer maakt.

Naast de paktest heb ik de afgelopen week veel simulaties gevlogen met mijn Sojoez-commandant Oleg Kononenko. Dat ging niet allemaal zo vlekkeloos als eerdere simulaties. En dat is maar goed ook, want daar word ik weer alerter van. Het mag geen routine worden. Juist op aarde, tijdens de trainingen, kun je af en toe een fout te maken. Daar leer je van en de oplossingen neem je als ervaring mee de ruimte in.
Ik heb nu bijvoorbeeld een aantal tactieken ontwikkeld voor het aanvliegen op het ISS zonder daarbij al teveel brandstof te verbruiken.
Wie weet komt het van pas…